Chwilota ar draws y Llwybrau Celtaidd

Roedd gan y Celtiaid gwlwm ysbrydol â'r byd naturiol ac roeddent yn credu bod y môr yn ffynhonnell o iachâd a glanhad, o fwyd ac o gyfoeth. Felly pa ffordd well o ymgolli yn y byd hwn na thrwy chwilota?
 

Ar brofiad o chwilota'r arfordir ar hyd arfordir Sir Gaerfyrddin, byddwch yn dysgu sut i ddod o hyd i gimychiaid, cregyn gleision, cocos, sampier gwyllt, anemonau'r môr a chwpan Robin goch. Y wobr am eich ymdrechion fydd eich cinio di-wastraff organig eich hun ar y traeth.

Mae pentref prydferth Llansteffan yn swatio rhwng glannau Aber Tywi a bryniau tonnog Sir Gaerfyrddin. Mae'n werth ymweld â thywod euraidd y prif draeth a childraeth diarffordd Bae Scott, pa bynnag adeg o'r flwyddyn yw hi. Ewch ati i ddringo'r bryn lle saif castell Normanaidd o'r 12^fed ganrif, a oedd yn rheoli croesfan yr afon.

Mae Bae Ceredigion yn enwog am ei ddolffiniaid trwynbwl, gyda phoblogaeth breswyl o tua 250. Cânt eu denu yma gan y tiroedd bwydo toreithiog, y cynefin tawel a'r dyfroedd glân. Mae'n bosibl gweld dolffiniaid trwynbwl drwy gydol y flwyddyn, ond mae gennych y siawns orau o'u gweld yn ystod misoedd yr haf pan fydd digon o fecryll yn y dyfroedd i'r dolffiniaid eu bwyta.

A beth am roi cynnig ar bysgota eich hun? Mae'r morglawdd yng Ngheinewydd yn lleoliad gwych i bysgota y rhan fwyaf o fisoedd y flwyddyn, ac mae'n addas i bysgotwyr o bob gallu. O'r morglawdd, gallwch ddisgwyl dal macrell, môr-nodwydd a gwrachen y môr. Os hoffech gael peth arweiniad gan arbenigwr, mae digon o deithiau cwch ar gael i bysgota ymhellach o'r arfordir, lle cewch eich tywys gan bysgotwr proffesiynol.

Mae Llwybr Arfordir Sir Benfro yn troi ac yn troelli am 186 o filltiroedd o Landudoch yn y gogledd i Amroth yn y de. Mae'n cynnwys bron pob math o dirwedd arfordirol, o bentiroedd o greigiau folcanig, bwâu calchfaen, tyllau chwythu a staciau môr, i gilfachau rhewlifol cul. Caiff llinellau o glogwyni tywodfaen coch a llwyd eu gwahanu gan draethau tywodlyd.

Mae Matt Powell, cogydd hyfforddedig, chwilotwr a physgotwr, yn cynnal profiad yn benodol ar gyfer ymwelwyr ag arfordir Sir Benfro. Mae tair elfen i ddiwrnod chwilota nodweddiadol: planhigion y gwrych, planhigion y draethlin a gwymon a ffyngau. Gallwch ddisgwyl dod o hyd i drysorau amrywiol drwy gydol y tymhorau, gan gynnwys digonedd o arlleg gwyllt drwy gydol y gwanwyn a madarch bwytadwy helaeth yn ystod misoedd yr haf. Ac mae popeth a gaiff ei gasglu yn mynd tuag at ginio aml-gwrs anhygoel gyda'r nod o weini "Cymru ar blât”.

Er ei fod yn cael ei weld fel pentref glan môr yn bennaf, mae'r goedwig 60 erw yn Courtown yn fan i gael seibiant cysgodol o'r traeth cyfagos. Yn ystod y 1860au a'r 70au, sefydlodd James Stopford, 5^ed Iarll Courtown, binwyddlan ar dir Courtown House. Ymhlith y coed sy'n weddill o'i gasgliad mae coeden goch Califfornia, cypreswydden gors, cedrwydd Siapaneaidd, cedrwydden Libanus a nifer o binwydd, coed yw a gwir gypreswydd. Cadwch lygad am goeden ywen a blannwyd fel rhan o'r casgliad, ond a gwympwyd flynyddoedd yn ôl, ac sy'n parhau i dyfu wrth ymyl Llwybr yr Afon.

Ar hyd y llwybr coetir hardd hwn o dan y coed byddwch yn gweld toreth o arlleg gwyllt, os nad yw'n amlwg i'r llygad, byddwch yn sicr yn gallu ei arogli. Cofiwch fynd â basged gyda chi i'w casglu, a beth am wneud pesto garlleg gwyllt hyfryd allan o'ch trysorau?

Bydd taith gerdded 3 awr i chwilota am Fwyd Gwyllt yn eich dysgu sut i adnabod dail gwyllt, blodau, ffrwythau, cnau a madarch a geir yn gyffredin, yn dibynnu ar y tymor. I gael gwybodaeth fanylach am chwilota a sut i goginio'r hyn yr ydych yn dod o hyd iddo, gallech chi gofrestru ar gyfer Dosbarth Meistr Bwydydd Gwyllt 2 ddiwrnod o hyd yn Brook Lodge & Macreddin Village. Dyma'r unig gwrs rheolaidd o'i fath yn Iwerddon ac mae'n cynnwys sesiynau ymarferol ac arddangosiadau a roddir gan gogyddion Strawberry Tree Restaurant y pentref. Mae'r Dosbarth Meistr yn ymdrin ag adnabod bwydydd gwyllt drwy gydol y flwyddyn, ynghyd â chyfarwyddiadau ar sut i gasglu, coginio a chadw bwyd gan ddefnyddio dulliau traddodiadol.

Mae arfordir Swydd Waterford yn arw ac yn hardd, ac mae'n cynnig profiad toreithiog i'r rheiny sy'n dymuno chwilota ar ei hyd. Bu adfywiad yn y diddordeb mewn gwymon fel cynhwysyn ac ysgogodd hyn Arddwr Môr Waterford, Marie Power, i rannu ei gwybodaeth arbenigol am chwilota ac addysgu pobl am y pethau gorau i'w darganfod ar hyd yr arfordir. Gall ymwelwyr ddysgu sut i chwilota a choginio gyda'r gwymon y maent yn ei ddarganfod, ac mae'r gweithgareddau'n amrywio o chwilota ar y traeth a'r tir, picnics ar y traeth a choginio.