Mae Coumshingaun yn un o’r enghreifftiau gorau o beiran (neu ‘coum’, yn y Wyddeleg) yn Ewrop, a dyma dirnod mwyaf adnabyddus Mynyddoedd Comeragh. I'r rheiny sydd wedi anghofio eu gwersi Daearyddiaeth yn yr ysgol, peiran yw pant siâp cadair freichiau a geir yn ochr mynydd, lle ffurfiodd rhewlif.
Mae Taith Gerdded Dolen Coumshingaun yn llwybr cymedrol 7.5km o amgylch crib a llwyfandir yr amffitheatr naturiol hon, lle cewch olygfeydd syfrdanol o'r llyn tywyll 365m islaw. Pan fydd yn glir, gallwch weld cyn belled â Phont Afon Suir yn Ninas Waterford a Hook Head yn Swydd Wexford.
Roedd gan y lleidr pen-ffordd o'r 18fed ganrif William Crotty gysylltiad cryf â'r ardal, ac roedd yn cuddio rhag y gyfraith mewn ogofâu yma. Ni ddaeth i ddiwedd da, serch hynny. Yn y diwedd cafodd ei ddal, ei roi ar brawf a'i grogi, a rhoddwyd ei ben ar bigyn y tu allan i garchar y sir fel rhybudd. Os oes gennych amser, gallwch chwilio am ei drysor yn y lough a'r ogof a enwyd ar ei ôl.