Gwelwch gerrig Ogham wrth gerdded at Ffynnon Sant Declan yn Ardmore

Gwelwch gerrig Ogham wrth gerdded at Ffynnon Sant Declan yn Ardmore

Iwerddon Waterford

Gwelwch gerrig Ogham wrth gerdded at Ffynnon Sant Declan yn Ardmore

Darganfod mwy

Yn y 5ed ganrif, daeth San Declan ar draws pentref Ardmore - dywedir iddo gael ei dywys yno gan garreg a gariwyd ar y tonnau - a sefydlodd fynachlog. Ei adfeilion yw treflan Gristnogol hynaf Iwerddon. Heddiw, erys sawl safle o'i ddinas fynachaidd.

Mae yna areithfa o'r 8fed ganrif lle credir bod y sant wedi'i gladdu a thŵr crwn 29 metr o uchder o'r 12fed ganrif, a weithredai fel clochdy a lloches. Mae yna hefyd yr eglwys gadeiriol o'r 12fed ganrif, gyda gwaith bwaog Romanésg â ffigyrau'n darlunio golygfeydd o'r Hen Destament a'r Newydd - anarferol iawn yn Iwerddon. Y tu mewn i'r eglwys gadeiriol ceir dwy garreg Ogam sy'n cynnwys y ffurf gynharaf o ysgrifennu yn Iwerddon.

Mae'n werth cymryd y daith gerdded 4km ar hyd y clogwyn sy'n cychwyn ac yn gorffen yn y pentref er mwyn ymweld â Ffynnon San Declan, lle mae pererinion wedi talu teyrnged am gannoedd o flynyddoedd bob 24ain o Orffennaf, dydd gŵyl y sant.